موز یکی از پرمصرف ترین و محبوب ترین میوه های روی زمین و غنی از املاح و ریزمغذی های ضروری برای بدن است.

در آمریکا مردم بیش از آنکه سیب و پرتقال بخورند، موز می خورند. این میوه زرد و خمیده سرشار از املاح و مواد مغذی به ویژه پتاسیم فراوان، فیبر خوراکی، منیزیم و ویتامین های ث و B۶ است.

موز علاوه بر مقابله با افسردگی، دستگاه گوارش را تنظیم کرده و ترشی معده را نیز بهبود می بخشد.

این میوه شفابخش و مقوی همچنین خطر ابتلا به سرطان های کلیه، دیابت، پوکی استخوان، نابینایی و سایر امراض را به میزان محسوسی کاهش می دهد.

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ارزش غذایی موز را بسیار بالا اعلام می کند. بنابر اعلام FDA این میوه فاقد چربی، کلسترول و سدیم بوده و هر عدد از آن ۴۵۰ میلی گرم (۱۳ درصد) پتاسیم، ۲ درصد ویتامین آ، ۱۵ درصد ویتامین ث، ۳۰ میلی گرم (۱۰ درصد) کربوهیدرات، سه میلی گرم (۱۲ درصد) فیبر خوراکی، ۱۹ گرم قند، یک گرم پروتئین و ۲ درصد آهن دارد.

فواید موز برای سلامتی

محافظ قلب

موز برای سلامت قلب بسیار مفید است. این میوه سرشار از پتاسیم است که این ماده معدنیِ الکترولیت، جریان الکتریسیته را در بدن شما منتقل می کند. این جریان الکتریسیته برای ضربان قلب حیاتی است. خوردن منظم موز همچنین از سیستم گردش خون در برابر فشارخون بالا، تصلب شرائین و سکته قلبی جلوگیری می کند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از موز به عنوان داروی فشارخون و سپر حفاظتی قلب در برابر سکته و حملات قلبی یاد می کند.

داروی افسردگی و افت خُلق

در صورتی که احساس افسردگی می کنید یا از سندرم پیش از قاعدگی رنج می برید داروی شما موز است زیرا موز می تواند با کاهش افسردگی، علایم سندرم پیش از قاعدگی را نیز به حداقل برساند. موز سرشار از «تریپتوفان» است. این ماده در بدن تبدیل به ماده شیمیایی «سروتونین» می شود که یک ناقل عصبی و بهبوددهنده خلق و خو در افراد است. علاوه بر این ویتامین B۶ موجود در این میوه به داشتن خواب آرام و منیزیم نیز به آرامش عضلات کمک می کند.

بهبود گوارش و کاهش وزن

موز سرشار از فیبر خوراکی است. این ماده به حفظ تعادل وزن کمک می کند. خوردن روزانه یک عدد موز می تواند ۱۰ درصد از فیبر مورد نیاز بدن را تامین کند. علاوه بر این ویتامین B۶ موجود در موز از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کرده و به کاهش وزن نیز کمک می کند. در مجموع، موز یک غذای بسیار عالی برای کاهش وزن است زیرا علاوه بر داشتن طعم شیرین، سیرکننده هم هست و در نتیجه اشتها را فرو می نشاند. این میوه همچنین به تعادل قندخون در طول مدت ورزش کردن و فعالیت های جسمانی کمک می کند.

بینایی

اگرچه خاصیت هویج بیش از سایر خوراکی ها برای چشم زبانزد شده اما باید بدانید که موز نیز به همین نسبت برای چشم ها خاصیت دارد. موز حاوی مقدار اندک اما مورد نیاز ویتامین «آ» برای بدن است که این میزان برای حفاظت از چشم ها، حفظ بینایی و همینطور بهبود بینایی در شب حیاتی است. ویتامین آ محتوی ترکیباتی است که از غشاء اطراف چشم محافظت می کند. این ترکیبات همچنین تشکیل دهنده پروتئین هایی هستند که نور را به قرنیه چشم منتقل می کنند. موز نیز مانند سایر میوه ها به جلوگیری از تحلیل و ضعف عضلانی کمک می کند.

استحکام استخوان ها

موز اگرچه سرشار از کلسیم نیست اما با این حال به دلیل املاحی که در مجموع دارد برای استحکام استخوان ها مفید است. موز حاوی مقدار فراوانی «فروکتوالیگوساکارید» است که این ماده، پروبیوتیک های مفید برای دستگاه گوارش را به تحرک وامی دارد. فروکتوالیگوساکارید همچنین قابلیت جذب کلسیم در بدن را تقویت می کند.

سرطان

برخی شواهد نشان می دهد مصرف متعادل موز احتمال ابتلا به سرطان کلیه را کاهش می دهد. نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۵ میلادی در سوئد انجام شد نشان داد زنانی که بیش از ۷۵ وعده میوه و سبزیجات مصرف می کنند، خطر ابتلا به سرطان کلیه در آنها ۴۰ درصد کاهش می یابد. در میان این میوه ها موز جزو موثرترین آنها معرفی شده است. زنانی که در هفته چهار تا شش عدد موز می خورند خطر ابتلا به سرطان کلیه در آنها به نصف کاهش می یابد. موز به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدان «فنولیک» در پیشگیری از ابتلا به سرطان کلیه بسیار مفید است.

پوست موز، خوراکی یا سمی

شاید شناخته شده ترین و متداول ترین خطری که از پوست موز به ذهن می رسد سرخوردن روی آن است اما باید بدانید که پوست موز سمی نیست و در واقع یک خوراکی سرشار از مواد مغذی است. اگرچه خوردن پوست موز چندان متداول نیست اما از دیرباز در برخی غذاهای آسیایی یک پای ثابت بوده است. پوست موز معمولا به صورت پخته یا سرخ شده مصرف می شود.

اگرچه پوست موز به صورت خام یا ترکیب با سایر میوه ها هم قابل خوردن است. پوست موز شیرینی خود میوه موز را ندارد اما هرچه موز رسیده تر باشد پوست آن نیز شیرین تر است.

پوست موز نیز مانند میوه آن سرشار از پتاسیم، منیزیم، فیبر و تریپتوفان است. میزان فیبر موجود در پوست موز بسیار بیشتر از فیبر موجود در خود میوه است. پوست موز همچنین محتوی «لوتئین» است که این ماده یک آنتی اکسیدان تقویت کننده بینایی است و از چشم در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش و رادیکال های آزاد محافظت می کند.

خطرات زیاده روی در مصرف موز

اگرچه موز سرشار از موادمغذی است و فواید بسیاری برای بدن دارد اما مانند هر خوردنی دیگر میانه روی در مصرف آن ضروری است چون خوردن همزمان چند عدد موز در یک وعده سبب سردرد و بی خوابی می شود.

موز به ویژه وقتی خیلی رسیده باشد، محتوی اسیدهای آمینه ای است که باعث گشاد شدن رگ ها و درنتیجه سردرد می شوند. ماده تریپتوفان نیز که به افزایش خلق کمک می کند اگر زیاد از حد وارد بدن شود می تواند باعث خواب آلودگی شود.

خاصیت شل کننده عضلانی منیزیم در کنار خواص دیگر این میوه نیز می تواند خطراتی را به همراه داشته باشد.

موز یک میوه قندی است که زیاده روی در خوردن آن سبب پوسیدگی دندان می شود. این میوه همچنین به دلیل نداشتن چربی و پروتئین، نمی تواند یک وعده غذایی کامل یا یک تغذیه مناسب و کامل پس از ورزش کردن باشد.

با این حال موز تنها وقتی خطرناک است که در خوردن آن زیاده روی شود. اگر در روز بیش از ۱۰ عدد موز خورده شود بدن با خطر انباشت حجم بالای ویتامین و املاح معدنی روبرو می شود.

مصرف بیش از حد پتاسیم نیز منجر به بروز عارضه ای موسوم به «هایپرکالمی» می شود. منظور از هایپرکالمی افزایش سطح خونی یون پتاسیم در بدن است.

علایم این عارضه شامل ضعف عضلانی، فلج مقطعی و نامنظمی ضربان قلب می شود. اگرچه این عارضه بسیار خطرناک است اما تنها هنگامی بروز می کند که در یک مدت زمان کوتاه حدود ۴۳ عدد موز خورده شود.

جذب بیش از ۵۰۰ میلی گرم ویتامین B۶ در روز نیز به اعصاب دست و پا آسیب می رساند. البته نگران نباشید چون برای این که حجم ویتامین B۶ در خون شما به این میزان برسد باید هزاران عدد موز بخورید. بهتر است پیش از خوردن موز به دلیل اینکه ممکن است پوست آن آلوده به آفت کش ها باشد، آن را خوب بشوئید.

ناگفتی هایی از قدیمی ترین میوه جهان

موز نخستین میوه شناخته شده در جهان است. باستان شناسان شواهدی را از کاشت موز در گینه نو یافته اند که قدمت آن به ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح می رسد.

موز اغلب در مناطق استوایی و قسمت های نیمه حاره ای آفریقا، آسیا، آمریکا و همینطور جزایر قناری و استرالیا کشت می شود.

موز روی درخت نمی روید بلکه گیاه موز جزو درختچه های ماندگار محسوب می شود. خود میوه موز نیز از دسته توت ها محسوب می شود.

نام اصلی خوشه موز دسته و واحد تکی آن انگشت است.

تقریبا تمام موزهایی که در بازار به فروش می رسند تنها از یک نوع موز با عنوان درختچه موز «کاوندیش» که بومی جنوب آفریقاست پرورش یافته اند.

در جهان ۵۰ نوع شناخته شده موز وجود دارد.

قسمت اعظم موز تولید شده در جهان به مصرف تولیدکنندگان محلی می رسد و تنها ۱۵ درصد از آن صادر می شود.

هند در تولید موز پیشرو است و به تنهایی ۲۳ درصد از موز جهان را تولید می کند.